Sociale verkiezingen in aantocht: bereid u voor!
48-2023 - 24-30 novemberIn onze vorige SoCompact over de sociale verkiezingen bespraken wij enkele belangrijke aandachtspunten en gaven wij aan de hand van een tabel een overzicht weer van de belangrijkste data in het kader van de komende sociale verkiezingen.
In deze SoCompact bereiden wij u nog specifieker voor op twee cruciale onderdelen van de sociale verkiezingen: het startschot en de bijzondere ontslagbescherming.
Startschot sociale verkiezingen: merry X-60-mas
Met de start van de laatste maand van het jaar, naderen niet enkel de feestdagen met rasse schreden, maar ook de eerste fase van de sociale verkiezingen van 2024. Tussen 15 en 28 december 2023, dit is dag X-60 in de verkiezingskalender, vindt de fase van de kennisgeving plaats.
Een schematisch overzicht van de procedure op dag X-60 ziet er als volgt uit:
|
Dag |
Gebeurtenis |
Info |
|
X-60 (2de helft december 2023) |
Eerste schriftelijke mededeling/ informatie door de werkgever aan
= startschot van de procedure sociale verkiezingen |
Over:
|
Hieronder bespreken wij beknopt de verschillende “to do’s” van de werkgever die uiterlijk op dag X-60 moeten gebeuren. Voor de te verrichten mededelingen kan gebruik gemaakt worden van de door de FOD WASO ter beschikking gestelde modelformulieren (zie website FOD WASO).
- Bepalen technische bedrijfseenheid (“TBE”)
Indien er nog nooit eerder sociale verkiezingen in de onderneming werden georganiseerd, moet de werkgever het aantal technische bedrijfseenheden (TBE) bepalen. Dit doet hij door de band tussen de verschillende bedrijfszetels en juridische entiteiten of de band tussen de verschillende juridische entiteiten onderling mee te delen.
Indien er binnen de onderneming al eerder sociale verkiezingen werden georganiseerd, kan de werkgever aanduiden dat de verhoudingen ongewijzigd zijn of deelt hij mee welke wijzigingen zich voordoen in de structuur van de onderneming.
- Het aantal personeelsleden per categorie
De werkgever deelt het aantal werknemers per categorie mee: de arbeiders, de bedienden – met inbegrip van de kaderleden en het leidinggevend personeel – en de jeugdige werknemers (maximum 25 jaar oud op de dag van de verkiezingen) die in dienst van de onderneming zijn op dag X-60.
- Leidinggevende functies
De werkgever deelt de functies van het leidinggevend personeel mee door hun benaming en hun inhoud te verduidelijken alsook de lijst van de personen die deze functies uitoefenen.
- Kaderfuncties
De werkgever moet ook de functies van de kaderleden en de namen van de respectievelijke personen die deze functies uitoefenen, meedelen. Die informatie moet niet verstrekt worden in ondernemingen die op dag X-60 minder dan 30 bedienden tewerkstellen.
- Aankondiging dagen X en Y
Ten slotte informeert de werkgever over de dag waarop de datum van de verkiezingen zal worden aangekondigd (dag X) evenals de beoogde verkiezingsdatum (dag Y). De werknemersvertegenwoordigers krijgen op deze manier een beter zicht op de verkiezingskalender die rond dag X draait. De ondernemingsraad of het comité voor preventie en bescherming op het werk blijft evenwel vrij om een andere X-datum vast te leggen, en bijgevolg ook een andere Y-datum (met inachtneming van de verkiezingskalender).
Opgelet: bijzondere ontslagbescherming, zelfs zonder dat de werkgever weet voor welke werknemers
De sociale verkiezingen gaan ook gepaard met een bijzondere ontslagbescherming voor een deel van het personeel.
Werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraden en comités voor preventie en bescherming op het werk (hierna personeelsafgevaardigden genoemd) genieten immers een specifieke bescherming tegen ontslag. Die ontslagbescherming geldt niet alleen voor de verkozen gewone en plaatsvervangende personeelsafgevaardigden, maar ook voor de kandidaat-personeelsafgevaardigden, zelfs als zij uiteindelijk niet worden verkozen. De voorwaarde is dan wel dat zij ook op de definitieve kandidatenlijst voorkomen.
Enkel ontslag voor bepaalde redenen en pas ná doorlopen procedure
De personeelsafgevaardigden en de kandidaat-personeelsafgevaardigden kunnen slechts worden ontslagen om een dringende reden die vooraf door het arbeidsgerecht aangenomen werd of om economische of technische redenen die vooraf door het bevoegd paritair orgaan werden erkend. De ontslagmacht van de werkgever wordt dus ingrijpend ingeperkt.
Die bescherming heeft tot doel werknemers vrijheid te geven in hun beslissing zich al dan niet kandidaat te stellen in het kader van de sociale verkiezingen en verkozenen tegelijk ook de gelegenheid te geven hun opdracht als personeelsafgevaardigde ten volle uit te voeren.
De verraderlijke periode van ontslagbescherming en de zware gevolgen van overtreding
Het is natuurlijk belangrijk te weten wanneer deze bijzondere ontslagbescherming geldt. Vooral het begin van die periode verdient extra aandacht en oplettendheid van elke onderneming. De ontslagbescherming geldt al vanaf de dertigste dag voorafgaand aan de aanplakking van het bericht dat de verkiezingsdatum vaststelt. Voor de komende sociale verkiezingen betekent dit dat de start van de ontslagbescherming tussen 14 januari 2024 en 27 januari 2024 ligt, afhankelijk van de verkiezingsdatum. Het opmerkelijke en voor werkgevers gevaarlijke gevolg daarvan is dat de ontslagbescherming al loopt vooraleer werkgevers weten wie kandidaat is voor de sociale verkiezingen. De werkgever krijgt daarvan pas kennis 65 dagen later, tussen 19 maart 2024 en 1 april 2024.
Gedurende die 65 dagen tast de werkgever in het duister over wie van zijn werknemers ontslagbescherming geniet als (kandidaat-)personeelsafgevaardigde. Men noemt deze periode dan ook de periode van ‘occulte’ ontslagbescherming. Wij raden werkgevers aan, ontslagen in deze periode zo veel mogelijk te vermijden.
De sanctie voor een onregelmatig ontslag in strijd met de ontslagbescherming kan namelijk zeer zwaar uitvallen voor een werkgever. Er is niet alleen de mogelijkheid voor de beschermde werknemer zijn re-integratie in de onderneming te vragen, de werknemer kan ook een schadevergoeding eisen die in bepaalde gevallen zelfs kan oplopen tot een vergoeding gelijk aan acht jaar loon (zie Sociaal Compendium Arbeidsrecht 2023-2024, nr. 3706-3708).
Ook na de periode van occulte ontslagbescherming moet de werkgever attent blijven. Verkozen personeelsafgevaardigden genieten het voordeel van de ontslagbescherming tot de datum waarop de bij de volgende verkiezingen verkozen kandidaten worden aangesteld. Dat geldt ook voor de niet-verkozen kandidaat-personeelsafgevaardigden als het hun eerste kandidatuur betreft die niet tot verkiezing leidde. Werden zij ook bij de vorige sociale verkiezingen als kandidaat niet verkozen, dan geldt de ontslagbescherming tot twee jaar na de aanplakking van de uitslag van de verkiezingen.
Een gewaarschuwd werkgever is er in dit geval dus minstens twee waard. Als een werkgever nog tot ontslag van een werknemer wil overgaan zonder het risico te lopen geconfronteerd te worden met een onaangename verrassing in de vorm van een te betalen fikse schadevergoeding, gebeurt dat ontslag het best vóór de periode van ontslagbescherming die ingaat tussen 14 januari 2024 en 27 januari 2024.
Laatste wijzigingen aan de wetgeving m.b.t. de sociale verkiezingen
Voor de volledigheid delen wij u nog mee dat op 30 juni 2023 de wet van 5 juni 2023 (tot wijziging van de wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen, van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk), is gepubliceerd.
Deze wet brengt geen belangrijke wijzigingen aan in de wetgeving m.b.t. de sociale verkiezingen, maar past hier en daar wel een aantal elementen aan. Zo wordt het eenvoudiger voor uitzendkrachten met voldoende gewerkte dagen om stemgerechtigd te zijn in de onderneming waar zij hebben gewerkt en zal de oproeping van de kiezers per e-mail onder bepaalde voorwaarden mogelijk zijn.
Bijstand door Bellaw
Hebt u vragen, bedenkingen of bezorgdheden over de sociale verkiezingen? Het advocatenkantoor Bellaw heeft een gespecialiseerd team sociale verkiezingen voor u klaarstaan, bestaande uit Inge Derde, Hannes Delagrange en Charlotte Knockaert. Aarzel niet om ons te contacteren.
Hannes Delagrange en Charlotte Knockaert.
Sociale verkiezingen in aantocht: bereid u voor!
48-2023 - 24-30 november In onze vorige SoCompact over de sociale verkiezingen bespraken wij enkele belangrijke aandachtspunten en gaven wij aan de hand van een tabel een overzicht weer van de belangr...01 December 2023 | Lees verder
Vertrouwenspersoon verplicht in ondernemingen met 50 werknemers of meer
47-2023 - 17 tem 23 novemberIn de regelgeving die ertoe strekt de psychosociale risico’s op het werk - waaronder stress, geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag - te voorkomen, spelen twee actoren...24 November 2023 | Lees verder
Lees niet (altijd) wat er staat
46-2023 - 10-16 november In dienst zijn, tewerkgesteld worden, werken In dienst zijn betekent dat een dienstbetrekking bestaat Een werknemer wiens arbeidsovereenkomst ingaat op 1 januari, is met inga...17 November 2023 | Lees verder
Niets nieuws te melden
45 - 2023 - 3-9 novemberSoCompact wil u enkel informatie geven die u écht nodig heeft. Een "leeg" nummer als dit betekent dan ook alleen: geen sociaaljuridisch nieuws gemist.10 November 2023 | Lees verder
SOCOMPACT
wekelijkse sociaaljuridische informatie voor ondernemingen
SoCompact is het e-zine van het advocatenkantoor Van Eeckhoutte, Taquet & Clesse, dat de vinger aan de pols houdt over alles wat arbeids- en socialezekerheidsrecht betreft.
SoCompact onderscheidt zich van andere nieuwsbrieven door zijn
- snelheid: wat wij brengen, is nooit ouder dan één week
- regelmaat: elke vrijdag krijgt u het in uw mailbox (ook als u niets gemist hebt, krijgt u dat te horen)
- selectiviteit: alleen wat u écht niet mag gemist hebben
- compactheid: zoals zijn benaming weergeeft: geen ellenlange uiteenzettingen, maar gebalde, punctuele informatie.
Als u de werkweek afsluit met SoCompact, start u de maandag zonder iets te hebben gemist.