De Tijd, zaterdag 21 september 2019, p. 28-29
Het is merkwaardig hoe een eenvoudig woord als ontslag in de mediataal verworden is tot de letter-cijfercombinatie C4. Is het doorgaans de C4*, Roel Verreycken maakt daarvan in De Tijd een onzijdig woord: het” C4. Het enige voordeel is dat hij daardoor iets dichter komt bij het onzijdige woord formulier, want “de C4” is niet min noch meer dan dat: een formulier.
Op zich houdt de afgifte daarvan geen ontslag in, zo bevestigde het Hof van Cassatie recent nog (zie hierover SoCompact nr. 2019/5). Ontslag is immers de rechtshandeling waarbij een partij bij een arbeidsovereenkomst aan haar wederpartij te kennen geeft dat zij de overeenkomst wil beëindigen. Dat doet men niet noodzakelijk door het overhandigen van een formulier dat bestemd is voor de Rijksdienst voor arbeidsvoorziening. Anders dan in andere gevallen van werkloosheid, kan een bewijs van volledige werkloosheid, dat gebeurt door middel van een formulier C4, (nog altijd) niet “geautomatiseerd” worden aangegeven, maar moet dat op papier gebeuren (zie hierover de 11 scenario’s waarin de aangifte van het sociaal risico werkloosheid elektronisch kan gebeuren - eASR).
Maar belangrijker is dat de CAO nr. 81 in België het monitoren van personeel of personeelssurveillance (wat een woord!) verbiedt, althans voor de doelstellingen waarvan sprake in het artikel in De Tijd en als daarvoor gebruik wordt gemaakt van het internet.
Inderdaad, de CAO nr. 81 staat de controle op de elektronische onlinecommunicatiegegevens wordt slechts toe voor vier doelstellingen (art. 4 en 5, § 1, CAO nr. 81). Analyse van chats, e-mails, data en teksten om na te gaan welke afdelingen en medewerkers in het bedrijf succesvol samenwerken, om de bedrijfscultuur te sturen of om mensen een blik te geven op hun productiviteit en efficiëntie, meten met wie je vergadert, hoeveel betekenisvolle meetinguren je hebt of hoe snel je typt - om de voorbeelden te nemen die in De Tijd worden vermeld - vallen daaronder niet.
In de mate dat zij een controle van onlinecommunicatiegegevens vereisen, verbiedt de Cao nr. 81 ze. Men mag inderdaad niet uit het oog verliezen dat de Cao nr. 81 maar geldt voor elektronische onlinecommunicatiegegevens, weliswaar ongeacht de drager (art. 2 CAO nr. 81). Online veronderstelt een actieve verbinding met het internet.
Dat zou het geval zijn als men gebruik zou maken van Office365, maar niet als men enkel Office gebruikt, wat blijkbaar gebeurt door Microsoft België:
Gebruikt men voor de “personeelssurveillance” het internet, dan verandert het feit dat de gegevens “geanonimiseerd en geaggregeerd" zijn, dat het systeem niet weet naar wie je de e-mails verstuurt en al zeker niet wat erin staat en dat het niet de bedoeling is te traceren wat iedereen de hele dag doet - zaken die in het artikel in De Tijd naar voren worden gebracht, niets aan het verbod. Inbreuk op een algemeenbindendverklaarde cao is en blijft een misdrijf.
Maar een eigen bedrijfsnetwerk gekoppeld aan Pc’s die foto’s maken van de werknemers of vergadertafel die met licht aangeven hoeveel en hoe weinig iemand praat, een ander voorbeeld uit het artikel in De Tijd, vallen daaronder niet. Hoewel de tafels doen denken aan spiritistische seances van het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw, gaat het hier om een van de eenentwintigste-eeuwse nieuwe technieken waarvan wij de laatste ongetwijfeld nog niet hebben gezien.
De niet-toepasselijkheid van de Cao nr. 81 belet natuurlijk niet dat andere privacybeschermende regels het inzetten en het gebruik van dergelijke technieken kunnen verbieden of beperken.
Men kan hieromtrent twee uitgangspunten innemen: ofwel gaan de nieuwe technologieën te ver, ofwel zijn de huidige normen niet meer aangepast aan wat vandaag leeft. In het laatste geval rijst nog de vraag of de regelgeving strenger dan wel soepeler moet worden.
Laten wij het hier erbij houden dat HR-analytics in ieder geval niet de weg mag opgaan van Cambridge Analytica...
SoConsult beantwoordt uw vragen over privacy op het werk.
* 692.000 keer "de C4” in Google bij het opstellen van deze blog, op 22 september 2019, tegen 3.840 keer “het C4”, dan nog meest al in combinatie met –formulier. Maar het is en blijft Vlaams.
Gebruik het zoekvenster bovenaan rechts om te zoeken in de vorige afleveringen(vanaf 1 januari 2018).
contacteer info@soconsult.be voor afleveringen van vóór 1 januari 2018